Kadınların regl döneminde kullandığı temel hijyen ürünlerine ulaşamaması sorununa "regl yoksulluğu" deniyor ve pek çok kadın bu sorunla karşı karşıya.Üstelik lüks tüketim grubuna dahil olan pedlere yüzde 18 KDV uygulanıyor. Liranın değer kaybıyla birlikte daha fazla insan bu verginin varlığından şikayetçi.
Sivil toplum örgütleri vergiyi pırlantaya uygulanan sıfır KDV ile karşılaştırıyor. Açıklama yapmak isteyen Mor Dayanışma ve Kampüs Cadıları üyesi kadınlar engellendi. 9 kadın gözaltına alındı.
Aslında konu daha önce TBMM'ye getirildi. KDV ve vergi oranlarının düşürülmesi, 15-49 yaş aralığında tüm kadınlara regl dönemlerinde kullandıkları hijyen ürünlerinin ücretsiz sağlanması için kanun teklifleri verildi ama hiçbiri teklif aşamasını geçemedi.
Ancak geçtiğimiz günlerde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık'ın "Kadın hijyen ürünlerinin yanı sıra bize hasta bezi, çocuk beziyle ilgili talepler de geliyor. Bu ürünlerde üst sınır gibi başlıkları çalışabiliriz" açıklaması birçok kesim tarafından destek gördü.
Avrupa Birliği 2007'de aldığı kararla, üye ülkelerin temel hijyen ürünleri üzerindeki vergileri yüzde 5'e kadar indirmesine izin verdi. Pek çok ülke buna uydu.
PEDE ULAŞIM SORUNU YAŞAYANLAR YÜZDE 82
Konunun takipçilerinden Derin Yoksulluk Ağı'nın İletişim Koordinatörü Şeyma Duman, Türkiye'de yaptıkları araştırmayla ilgili verileri Oksijenle paylaştı: "2020 yılının Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında İstanbul'un 12 ilçesinde toplam 103 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler yaptık. Görüştüğümüz 103 hanenin 79'unda ped ihtiyacı varken yüzde 63'ii pandemiden önce düzenli bir şekilde hijyen ürünü alamadığını söyledi. Bu oran pandemide yaşanan sıkıntılardan dolayı yüzde 82'ye çıktı. Üstüne bir de ekonominin durumu eklenince hanelerdeki pede erişim sayısının maalesef daha da düştüğünü gözlemliyoruz. Bu, evde şiddete de neden oluyor. Kadın, ped almak için eşinden para istediğinde 'Biz ekmeğe para bulamıyoruz, sen...' diye başlayan cümlelerle şiddete uğruyor."
TÜİK verilerine göre, Türkiye'de 2020 Aralık ayında hijyenik pedlerin birim fiyatı 0,6692 TL iken bir yılda yüzde 51 zamlanarak 2021 Aralık ayında 1,0561 TL oldu. Ama bu rakam marketlerde daha da yüksek görünüyor. Ortalama bir ömür yaşayan bir kadın hayatının 2 bin 535 gününde, yani yaklaşık yedi yılı boyunca regl oluyor ve ped ya da tampona ihtiyaç duyuyor. Uzmanlara göre menstrual dönemde bir günde ortalama beş ped kullanılmalı. Yani beş günlük bir regl dönemi için bir ayda 25 ped gerekiyor. Bu da TÜİK'in Aralık 2021 fiyatıyla dahi 26 lirayı geçiyor.
PIRLANTADAN SIFIR VERGİ PED'DE YÜZDE 18
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü vergiyi şöyle değerlendiriyor: "Bir kısım kadınların parmağına taktığı pırlantadan sıfır vergi alınırken pedden yüzde 18 vergi alınması eşitsiz bir bakış açısı yansımasıdır. Regl ürünlerine erişimin devlet politikaları ile desteklenmemesi kadının sosyal hayata ve iş hayatına katılımını da kötü etkiliyor. Regl yoksulluğunun önüne geçmek için asgari ücretli her aileye ped ücretsiz verilmeli, vergi de sıfırlanmak. Kız çocuklarına ped desteği sağlanabilir."
KULLANMAMANIN RİSKLERİ
"Konuşmamız Gerek" adlı sivil toplum kuruluşunun kurucusu avukat İlayda Eskitaşçıoğlu, regl sağlığı ve hijyeninin kadınların ve kız çocuklarının cinsel ve üreme sağlığı açısından önemini vurguluyor. Eskitaşçıoğlu bir süre önce Birleşmiş Milletler Türkiye'nin internet sitesine verdiği röportajda şöyle diyor: "Menstrual ürünler uygun bir şekilde kullanılmazsa, kadınlar ve kız çocukları enfeksiyon ve hastalıklarla karşılaşabilir. Menstrual ürünlere ve bunlarla ilgili bilgiye erişim bir insan hakkıdır."
Soruna dikkat çekmek isteyen Kampüs Cadıları adlı topluluğun üyeleri, geçtiğimiz hafta İzmir'deki Kemeraltı Vergi Dairesi önünde pedlere gelen zamları ve KDV'yi protesto etti. Ankara'da ise salı günü ped ve benzeri hijyen ürünlerinde verginin düşürülmesi talebiyle Ankara'da, TBMM'nin önünde İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre kadınlar hayatlarının 38 günü regl hijyeni ürünleri alabilmek için çalışıyor.
Haber: Esen Dolma
Kaynak: Oksijen
Click to read more
Pencap eyaletinin başkenti Lahor'da Yüksek Mahkeme cinsel saldırı mağdurlarına yapılan bekaret testlerinin 'yasadışı ve Anayasa'ya aykırı' olduğuna karar verdi.
Detail
AKP’nin torba yasaya koyduğu teklifin geri çekilmesini isteyen avukat Sedat Durna, anayasal haklara dikkat çekti. Canan Güllü ihbarla derneklere kayyım atanabileceğini belirtti. Hilal Esmer, Yoksulluk, şiddet konuşulmasın isteniyor dedi.
Detail
Dernek ve vakıflara kayyım atamasını kolaylaştıran kanun teklifini “örgütlenme ve ifade özgürlüğüne saldırı” olarak değerlendiren kadınlar, “Bu yasayla yapmak istediklerini yapamayacaklar çünkü kadınlar artık susmuyorlar, susmayacaklar” dedi.
Detail